Chemia dokoła nas
Bez cienia wątpliwości możemy powiedzieć, że chemia otacza nas z każdej strony. Zawarta jest ona w naszym jedzeniu, nasze ubrania mają w sobie substancje chemiczne, przyjmujemy chemię, gdy jesteśmy chorzy – wymieniać tak można bez końca. Jednak nie oznacza to, że chemia jest automatycznie zła, wręcz przeciwnie. Gdyby nie ona, nasze życie wyglądałoby zupełnie inaczej i, jesteśmy tego pewni, gorzej. Sprawdźmy więc, czym są rozpuszczalniki organiczne i jaki mają wpływ na nasze życie.
Rozpuszczalniki organiczne – kilka słów wstępu
Pierwsza i najważniejsza informacja – każdy rozpuszczalnik organiczny jest cieczą, jednak nie każda ciecz jest rozpuszczalnikiem. By móc nazywać się „rozpuszczalnikiem”, dana ciecz musi mieć zdolność do tworzenia roztworu z ciałem stałym, gazem lub inną cieczą. Takie właściwości ma m.in. woda, która należy do grupy rozpuszczalników nieorganicznych. A skoro jesteśmy przy grupach, to sprawdźmy, jak można podzielić rozpuszczalniki. Pierwszy podział dzieli je według właściwości fizycznych na rozpuszczalniki polarne i apolarne, drugi według właściwości chemicznych na protonowe i aprotonowe, wreszcie ostatni wyróżnia rozpuszczalniki organiczne i rozpuszczalniki nieorganiczne.
Rozpuszczalnik organiczny – metanol i etanol
My w tym tekście zajmujemy się wyłącznie rozpuszczalnikami organicznymi, do których zaliczamy m.in. ciekłe alkany (np. pentan, heptan, heksa), areny (benzen, toluen), chlorek metylenu, chloroform, estry, ketony, aldehydy czy alkohole, w tym metanol i etanol. Poświęćmy krótką chwilę na opis każdego z nich, bowiem są to najbardziej znane rozpuszczalniki organiczne. Roztwór etanolu z wodą znajduje się niemal na każdej półce sklepowej w stosunku 2 miarki alkoholu etylowego do 3 miarek wody. Jest to oczywiście wódka. Jeżeli chodzi o właściwości etanolu to jest to bezbarwna ciecz o ostrym, piekącym zapachu i smaku. Spożywana w dużych ilościach powoduje szereg chorób, takich jak np. marskość wątroby, rak gardła czy anemii. W niektórych przypadkach prowadzi nawet do zgonu. Jednak nie jest on tak szkodliwy, jak bardzo podobny do niego metanol. Ten rozpuszczalnik organiczny to śmiertelna trucizna i spożycie 10-12 gramów (kieliszek wódki) powoduje śmierć.
Czy rozpuszczalnik organiczny można kupić w sklepie?
Lista rozpuszczalników organicznych jest całkiem spora, jednak co z ich dostępnością dla zwykłego człowieka? Roztwór etanolu jest dostępny dla każdego, kto ukończył 18 lat, jednak większość tego typu substancji kupują firmy. Podobnie tylko duże przedsiębiorstwa zajmują się ich dystrybucją - sprawdź rozpuszczalniki organiczne z Oqema.pl. Jest to spowodowane tym, że niemal każdy rozpuszczalnik organiczny jest niemożliwy do wykorzystania w warunkach domowych. Chociażby chlorek metylenu może powodować raka, zaś kontakt z nim podrażnia skórę i oczy. Stosuje się go w chromatografii cieczowej, której nie można wykonać w warunkach innych niż laboratoryjne.